Κεφαλάς, Νικόλαος

(Ζάκυνθος 1770 – Θεσσαλονίκη 1850). Θαλασσοπόρος και τυχοδιώκτης. Ήταν γνωστός και ως καπετάν Κεφαλάς. Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας πλοίαρχος που ταξίδεψε στην Αμερική, καταγράφοντας μάλιστα τις εντυπώσεις από την εμπειρία του. Το 1809 εμφανίστηκε στους Παξούς, που βρίσκονταν υπό γαλλική κατοχή, και απελευθέρωσε τα νησιά με τη βοήθεια των προεστών και του λαού. Όταν όμως, εμφανίστηκε γαλλικό σκάφος από την Κέρκυρα, ο Κ. κινδύνεψε να αιχμαλωτιστεί και δραπέτευσε στην Καλλίπολη, έχοντας ιδιοποιηθεί το περιεχόμενο του ταμείου των νησιών. Το 1812 εμφανίστηκε στη Ζάκυνθο με ιδιόκτητο πλοίο και κατόρθωσε να εξαπατήσει πολλούς εμπόρους. Τους έπεισε να του εμπιστευθούν τη μεταφορά των εμπορευμάτων τους στην Κωνσταντινούπολη· όταν, όμως, φόρτωσε τα εμπορεύματα, έφυγε και δεν τα παρέδωσε ποτέ. Για την απάτη αυτή καταδικάστηκε ερήμην στη Ζάκυνθο, με ποινή τη δήμευση της περιουσίας του και την αφαίρεση του δικαιώματος επιστροφής στην πατρίδα του. Ο Κ. δεν πτοήθηκε από την καταδίκη του και έστειλε γραπτή απολογία από την Κωνσταντινούπολη, η οποία όμως δεν είχε θετικό αποτέλεσμα. Αργότερα ναυπήγησε στη Ρωσία ένα μπρίκι, με το οποίο ταξίδεψε αρχικά στον Ατλαντικό και αργότερα στον Ειρηνικό. Αποβιβάστηκε στην Αμερική, όπου απέσπασε με απάτες σημαντικά ποσά από πολλούς. Στη συνέχεια περιπλανήθηκε στην Ανατολή και κατόρθωσε να πείσει τον σάχη της Περσίας, Μεχμέτ Αλί Μιρτσά, να του αναθέσει τη διεκπεραίωση ορισμένων αποστολών. Έπειτα από καιρό εμφανίστηκε με δικό του στολίσκο καταδρομικών στην Ερυθρά θάλασσα και καταδίωκε τα οθωμανικά πλοία, πολεμώντας τους Τούρκους δήθεν για πατριωτικούς λόγους. Στις Ινδίες διενεργούσε εράνους για την ενίσχυση των Ελλήνων αγωνιστών (1825). Η θρασύτητά του δεν τον εμπόδισε να εμφανιστεί ακόμα και ενώπιον του πάπα Λέοντα ΙΒ’ με την ιδιότητα του απεσταλμένου της ελληνικής κυβέρνησης, από τον οποίο ζήτησε να μεσολαβήσει στους ηγεμόνες της Ευρώπης με σκοπό την ενίσχυση της Ελληνικής Επανάστασης. Συνεχίζοντας τις απάτες του, μετέβη διαδοχικά στο Παρίσι, στη Σερβία, στην Κρήτη, στην Παλαιστίνη, στη Δαμασκό και στην Κωνσταντινούπολη. Είχε γράψει ακόμη και επιστολή προς τη βασίλισσα της Αγγλίας, που έμεινε τελικά αναπάντητη, ζητώντας να του επιτραπεί η επιστροφή στη Ζάκυνθο και να του ξαναδοθούν τα πολιτικά του δικαιώματα. Τελικά, ο Κ. εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη· εκεί συνδέθηκε με τον επίσκοπο της πόλης, στον οποίο υποσχέθηκε ότι θα του κληροδοτούσε κιβώτιο με πολλά χρήματα. Ο εύπιστος επίσκοπος περιποιήθηκε τον Κ. μέχρι τον θάνατό του, όμως το κιβώτιο που θα αποτελούσε την ανταμοιβή του ήταν γεμάτο πέτρες. Ο Κ. έγραψε δύο βιβλία, που τιτλοφορούνται Θαλάσσιος οδηγία και Θαλάσσιος νομοθεσία (Βιέννη, 1817). Τύπωσε επίσης τη Χάρτα Μαύρης και Μεσογείου θαλάσσης (Βιέννη, 1817) και δημοσίευσε το Περί πατρίδοςτου Ομήρου, έργο το οποίο ισχυριζόταν ότι ανακάλυψε στη μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους.